MENU
Meenemen of hier opeten? Die vraag kent iedereen wel van de snackbar. In de IT werkt het net zo: on-premises of in de cloud? Alleen in plaats van een frikandel speciaal gaat het dan om software. Moet de bestelde software worden gebruikt in uw eigen netwerkomgeving (oftewel meenemen), of via cloudcomputing bij de dienstverlener (direct bij de leverancier)? De verschillen tussen en de voor- en nadelen van de inmiddels iconische 'cloud' en het on-premises-model leggen we hier uit.
Wat betekent on-premises?
In feite betekent het begrip on-premises in het Nederlands 'in eigen omgeving'. Bedrijven installeren de software dus op hun eigen hardware. Maar software die on-premises wordt gebruikt, hoeft niet per se in de eigen IT-omgeving geïnstalleerd te staan. Ook van derden gehuurde servers die de klant zelf beheert, worden gezien als on-premises. Het begrip on-premises wordt ook wel on-prem of in-house genoemd. De tegenhanger cloudcomputing wordt ook wel Software as a Service (afgekort tot SaaS) of off-premises genoemd, en is per definitie een dienst die rechtstreeks in de netwerkomgeving van de licentieverstrekker wordt gebruikt. Als voorbeeld: samenwerkingssoftware kan on-prem op de eigen servers of in de datacentra van de fabrikant, dus in de cloud, worden gehost. De huidige trend gaat duidelijk in de richting van de cloud: Microsoft heeft bijvoorbeeld bekendgemaakt dat er geen on-premises-oplossing van MS Project meer aangeboden wordt.
On-premises- vs. cloudsoftware
On-premises-software en cloudoplossingen verschillen fundamenteel in de manier waarop ze werken. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste verschillen:
| On-premises | Cloud | |
|---|---|---|
| Infrastructuur | De software wordt geïnstalleerd op de eigen hardware van de gebruiker. | De software wordt gehost in de datacentra van de licentieverstrekker. |
| Onderhoud en ondersteuning | De gebruiker zelf beheert de software, regelt de updates en verzorgt het onderhoud van de hardware (bijvoorbeeld reparaties). | De aanbieder beheert de software, levert regelmatig updates en zorgt voor een probleemloze werking van de hardware. |
| Schaalbaarheid | Moeilijk op te schalen als bedrijven en hun wensen groeien. | Nieuwe functies en medewerkers kunnen eenvoudig worden bijgekocht. |
| Gegevensbescherming | Gevoelige data staan in het eigen systeem. | De gebruiker moet een betrouwbare aanbieder kiezen. |
| Kosten | Eigen servers, onderhoud en IT-personeel moeten worden betaald. | Er zijn weinig of geen kosten voor eigen servers en IT-personeel. |
| Tijd en moeite | De IT-afdeling regelt de installatie en het onderhoud en moet de kennis daarvoor in huis hebben. | Er is weinig moeite en kennis nodig, waardoor bedrijven zich kunnen blijven richten op hun kernactiviteiten. |
Voor- en nadelen van on-premises-oplossingen
On-premises-oplossingen hebben diverse voordelen en nadelen ten opzichte van de cloud. Welk model voor uw bedrijf het beste is, hangt af van uw individuele eisen en technische capaciteiten. We vatten hier de belangrijkste punten voor u samen.
Veiligheid
Een omstreden onderwerp is de veiligheid. Waar gegevens bij SaaS worden overgeplaatst naar een datacentrum van de cloudaanbieder, blijven ze in het geval van on-premises in de eigen systemen staan. Het bedrijf houdt dus de volledige controle over de eigen gegevens, maar moet wel zelf zorgen voor de beveiliging daarvan. Ligt die verantwoordelijkheid bij de eigen IT-afdeling, dan is daar veel kennis van zaken voor nodig. Als een on-prem-oplossing bijvoorbeeld toegankelijk wordt gemaakt door het openen van ports via het internet, dan vormt dat een probleem voor de beveiliging van de gegevens.
Afhankelijk van de aanwezige kennis binnen het bedrijf kan het voorkomen dat cloudaanbieders meer know-how over IT-beveiliging hebben. Veel bedrijven kiezen daarom voor een oplossing in de cloud. Het is daarbij belangrijk om een betrouwbare leverancier te kiezen die gegevensbescherming hoog in het vaandel heeft staan. Een belangrijk criterium daarvoor is dat de aanbieder en diens servers in de Europese Unie gevestigd moeten zijn. Want alleen daar is het verplicht om te voldoen aan de voorschriften van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
In Nederland moet bovendien worden voldaan aan de Uitvoeringswet Algemene Verordening Gegevensbescherming (UAVG). Maar staan de servers in andere landen, dan zijn de opgeslagen gegevens in de eerste plaats onderhevig aan het recht dat daar geldt. Bevindt de infrastructuur zich bijvoorbeeld in de VS, dan is de Patriot Act van toepassing op de gegevens. Dat wil zeggen: bij reden tot verdenking moeten de gegevens worden gedeeld met de overheid van de VS.
Kosten
Cloudoplossingen worden meestal in abonnementsvorm aangeboden, terwijl on-prem-oplossingen vaak een eenmalige kostenpost zijn. Maar ook daarvoor bestaan er aanbieders die een bedrag per maand of per jaar rekenen, of extra kosten rekenen voor updates. Gezien de grote verschillen in prijsmodellen en tariefstructuren zijn de licentiekosten van cloud- en on-prem-oplossingen doorgaans moeilijk te vergelijken. Het is daarom het handigst om concrete licentiekosten met elkaar te vergelijken.
Maar onthoud dat daar bij on-premises-oplossingen kosten voor de aanschaf van eigen servers bovenop komen. Daarnaast zijn er nog lopende kosten voor het draaiend houden van de systemen, stroom, patches en upgrades. Dat leidt ook tot hogere uitgaven voor het benodigde IT-personeel – of dat nu eigen medewerkers zijn of externe IT-experts die worden ingezet zodra dat nodig is.
Ook belangrijk: als het bedrijf groeit, kunnen de eisen snel veranderen, waardoor aangeschafte software sneller dan verwacht ontoereikend kan worden. Cloudoplossingen zijn doorgaans makkelijker op te schalen en flexibeler: dankzij de maandelijkse of jaarlijkse betalingen kunt u op relatief korte termijn overstappen naar een ander product. Blijken er meer functies of extra accounts voor medewerkers nodig te zijn, dan kunnen die gemakkelijk worden bijbesteld. U betaalt dus alleen voor hetgene dat u ook echt gebruikt. Maar u moet erop letten dat de cloudoplossing het juiste doel dient en optimaal benut is, zodat u niet toch te veel betaalt.
Tijd en moeite
Een van de grootste nadelen van on-prem ten opzichte van cloudcomputing is dat het aanzienlijk meer werk kost. Softwaremakers lanceren regelmatig updates die nieuwe functies bieden en – belangrijker nog – gevonden veiligheidsrisico's afwenden. Staat de software on-premises, dan moet het bedrijf er helemaal zelf voor zorgen dat deze bijwerkingen op tijd worden geïnstalleerd.
Dat houdt dus meerwerk in. Na de implementatie kan het testen ervan nog tijd kosten, omdat eventuele fouten moeten worden gelogd en opgelost. Bedrijven moeten bovendien zelf zorgen voor onderhoud en reparaties aan de hardware. Bij cloudsoftware zijn dit soort complexe taken daarentegen uitbesteed, waardoor bedrijven zich kunnen richten op hun kernactiviteiten. De hardware en software worden beheerd en onderhouden door de experts van de cloudaanbieder. Dat betekent dat updates regelmatig op de achtergrond worden geïnstalleerd zonder dat de gebruikers daar iets extra's voor hoeven te doen. De software wordt gebruikt via de browser.
De internetverbinding moet dus goed genoeg zijn zodat alle medewerkers de software kunnen gebruiken. Maar het gebruik van cloudsoftware betekent niet dat de eigen medewerkers helemaal niets nieuws hoeven te leren. Voor de omschakeling naar werken in de cloud kan een training of cursus voor het IT-personeel nodig zijn.